دومین کنفرانس بین‌المللی هنر و معماری در دانشگاه خاتم برگزار شد

دومین «کنفرانس بین‌المللی هنر و معماری، فناوری‌های نوین و مدیریت ساخت» با محوریت «آینده‌پژوهی انقلاب صنعتی چهارم در هنر، معماری و صنعت ساختمان» به همت گروه هنر و معماری دانشگاه خاتم برگزار شد.

به گزارش خبرنگار روابط عمومی و سایت دانشگاه خاتم، دومین «کنفرانس بین‌المللی هنر و معماری، فناوری‌های نوین و مدیریت ساخت» با محوریت «آینده‌پژوهی انقلاب صنعتی چهارم در هنر، معماری و صنعت ساختمان» به همت دانشکده هنر و معماری دانشگاه خاتم و با مشارکت پژوهشگران و متخصصان این حوزه از دانشگاه‌های مختلف کشور، طی روزهای چهارشنبه و پنجشنبه ۲۶ و ۲۷ اردیبهشت‌ماه در محل سالن آمفی تئاتر این دانشگاه برگزار شد.

در ابتدای این کنفرانس دکتر امیر فرجی؛ مدیر گروه هنر و معماری دانشگاه خاتم  در سخنانی با بیان اینکه یکی از اهداف اصلی برگزاری این کنفرانس معرفی فعالیت‌های گروه هنر و معماری بوده است، آمادگی این دانشگاه را برای مشارکت دادن بخش صنعت در چنین رویدادهای علمی اعلام کرد.

وی در ادامه به معرفی فعالیت‌های دانشکده هنر و معماری دانشگاه خاتم پرداخت و گفت: گروه هنر و معماری دانشگاه خاتم از سال ۱۳۹۵ شروع به جذب دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد کرده و از سال ۹۸ نیز جذب دانشجوی دکتری را آغاز کرده و از سال ۱۴۰۱ هم شروع به جذب دانشجو در مقطع کارشناسی کرده است. خوشبختانه موضوع تبدیل گروه هنر و معماری به دانشکده نیز به تصویب رسیده و انشاءالله ساختمان این دانشکده هم در آینده نزیک تکمیل خواهد شد.

در ادامه دکتر سیدحسین رضوی حاجی‌آقا؛ مدیر پژوهش دانشگاه خاتم  در سخنانی به سنجه‌ها و شاخص‌هایی که اعتبار و وزانت یک کنفرانس علمی را نشان می‌دهد، اشاره کرد و گفت: تمرکز یکی از این شاخصه‌هاست؛ اینکه یک کنفرانس عام است یا به صورت خاص روی یک موضوع متمرکز شده، خود به خود در اعتبار آن موثر است. مسئله دوم، موقعیت یا محل برگزاری کنفرانس است؛ اینکه یک کنفرانس در یک دانشگاه برگزار شود تا یک محل دیگر، قطعاً متفاوت و در اعتبار آن موثر است. مسئله دیگر ترکیب کمیته علمی کنفرانس است که انصافاً کنفرانس هنر و معماری در این زمینه در عالی‌ترین سطح قرار دارد. مورد چهارم تایید اعتبار کنفرانس توسط نهادهای بیرونی است که این کنفرانس تاییدیه‌های لازم را در این حوزه دارد. مسئله پنجم نیز تداوم کنفرانس است که خوشبختانه به فاصله ۶ ماه ما شاهد برگزاری دومین کنفرانس بین‌المللی هنر و معماری هستیم که نکته بسیار مهم و ارزشمندی است.

مدیر پژوهش دانشگاه خاتم با بیان اینکه مایلیم دانشگاه خاتم به عنوان هاب در برخی حوزه‌ها و کنفرانس‌ها شناخته شود، یادآور شد: در این زمینه می‌توان روی کنفرانس هنر و معماری سرمایه‌گذاری لازم را انجام داد.

رضوی همچنین با اشاره به تقسیم‌بندی مسائل دومین کنفرانس هنر و معماری در سه حوزه پایداری، هوش مصنوعی و فناوری، و نیز آینده پژوهی، مختصری به برخی الزامات کلی پژوهشی در این عرصه‌ها پرداخت و عنوان کرد: اهداف توسعه پایدار حدود ۳۰ مورد است که در کشور ما روی ۱۷ مورد توافق شده است. در حوزه پایداری در معماری، پژوهش‌های مختلفی انجام شده است و جایگاه کشورمان در حوزه پژوهش در این زمینه در دنیا، بد نیست، اما واقعیتی که وجود دارد، این است که ارتباطات بین‌المللی ما در این حوزه کم است و به همین دلیل ضروری است در کنفرانس‌هایی از این قبیل، از محققان بین‌المللی هم در ارائه مقالات به‌روزشان استفاده شود. در حوزه هوش مصنوعی هم نمی‌توان انکار کرد که معماری بسیار از این حوزه تاثیر پذیرفته است و ما نیز باید با دانش روز پیش برویم. ما به عنوان بخش پژوهشی دانشگاه خاتم از تحقیقاتی که در این زمینه انجام شود، استقبال و از آنها حمایت می‌کنیم.

در ادامه برنامه‌های کنفرانس، پنلی با عنوان «چیستی آینده‌پژوهی در حوزه معماری» با حضور مهندس پویان بیزه؛ آینده‌پژوه و فارغ‌التحصیل دانشگاه ایالتی نیویورک  و دکتر معصومه یاوری؛ عضو هیئت علمی گروه هنر و معماری دانشگاه خاتم برگزار شد و در آن ایده‌آل‌های قابل تصور از آینده‌های احتمالی به ویژه در حوزه معماری و یا متاثر از آن، با مشارکت حاضرین در پنل مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

همچنین در این کنفرانس، دکتر آزاده شاهچراغی دانشیار گروه معماری دانشگاه علوم و تحقیقات  در یک سخنرانی با عنوان «انقلاب صنعتی چهارم و معماری» ضمن بیان اینکه همه ما دوست داریم ویژن تازه‌ای از آینده ببینیم، به تفاوت‌های نسلی موجود از حیث تجربه برخی اتفاقات فناورانه مهم مانند ظهور اینترنت در چند دهه قبل، اشاره کرد و گفت: به نظر می‌رسد نسل من یا کمی قدیمی‌ترها چون عصر پیش از فرا رسیدن اینترنت را هم تجربه کرده، باور دارد که عصر هوش مصنوعی یک اتفاق جدید است.

وی افزود: در سال ۱۹۱۹ مسئله بی‌روح بودن تولیدات هنری به یک چالش تبدیل شده بود و همین منجر به شکل‌گیری مدرسه‌ای به نام «باهاوس» شد که در واقع بانیان آن مدل فکری خاصی را دنبال می‌کردند؛ اینکه می‌توان تولید را به صورت انبوه و ارزانتر از قبل انجام داد. این رویکرد، یک نگاه کارکردگرایانه به محصولات هنری بود. مکتب فکری روانشناسی گشتالت هم که در اوایل سده ۲۰ در آلمان پدیدار شد، بر این باور بود که تعداد عناصر، محدود و در عوض تعداد ترکیب‌ها، بی‌نهایت است.

شاهچراغی افزود: میراث ۱۰۰ سال قبل مدرسه «باهاوس» و مکتب فکری «گشتالت» بسیار قابل تامل هستند اما نقدی که به آنها وارد بود، این است که مثلاً در حوزه معماری، منحصر به معماری برای چشمان بود؛ یعنی فرم‌یابی بصری محور.

دکتر شاهچراغی اضافه کرد: برای سالیان طولانی در معماری به صورت خطی فکر می‌شد اما امروز که ما وارد جهان Big Data شده‌ایم، دیگر نمی‌توان با همان رویکرد پیش رفت. امروز فرم، تابعِ Big Data است و اجرای این فرم با روش‌های قبلی دیگر امکان‌پذیر نیست و باید از هوش مصنوعی استفاده کنیم؛ البته باید توجه داشت که هوش مصنوعی قرار است در استنتاج‌ها مورد استفاده قرار گیرد چرا که اگر قرار باشد از هوش مصنوعی همانگونه که در معماری بصرمحور استفاده می‌شد، بهره‌برداری شود، عملاً اتفاق تازه‌ای صورت نداده‌ایم. باید پذیرفت که استفاده از هوش مصنوعی در معماری امروز، دیگر یک انتخاب نیست؛ بلکه یک الزام است.

در بخش دیگری از برنامه‌های دومین کنفرانس هنر و معماری، مهندس سروش نادری؛ معمار و هنرمند دیجیتال، در یک سخنرانی آنلاین از وین اتریش با عنوان «تاثیر هوش مصنوعی در طراحی‌های امروز هنر و معماری» و تمرکز بر یک پروژه در حال اجرا در این شهر، درباره اهمیت به‌کارگیری فناوری‌های نوین تولید تصویر هوش مصنوعی در روند طراحی معماری نکاتی را بیان کرد.

برنامه‌های روز دوم دومین «کنفرانس بین‌المللی هنر و معماری، فناوری‌های نوین و مدیریت ساخت» با برگزاری یک پنل تخصصی ادامه یافت و اعضای این پنل شامل دکتر مهناز رضایی؛ استادیار گروه هنر و معماری دانشگاه خاتم، دکتر احسان نیک‌صفت؛ مدرس دانشگاه خاتم، دکتر مرجان ایل‌بیگی پژوهشگر مقطع دکتری تخصصی معماری با تخصص انرژی در معماری، دکتر حیدر جهانبخش؛ عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور و رئیس کمیسیون محیط زیست و انرژی سازمان نظام مهندسی و مهندس احمد صدر؛ کارشناس ارشد معماری و مدرس دانشگاه و عضو پایه ارشد سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران، به ارائه یافته‌های خود حول محور اصلی پنل یعنی «هوش مصنوعی و بهره‌وری از انرژی» پرداختند.

در این پنل، مهندس احمد صدر؛ کارشناس ارشد معماری و مدرس دانشگاه  به اهمیت موضوع پایدار شهری اشاره و تلاش کرد به این سوال پاسخ دهد که چطور معماری‌هایی که نمونه‌هایی از آن را از صدها سال قبل در شهرهایی مانند یزد، کاشان و اصفهان داریم، هنوز نیاز شهروندان را جواب می‌دهد؟

وی اهمیت موضوع معماری پایدار را در تاکید آن بر تطابق با محیط زیست و استفاده از مصالح سازگار با محیط زیست که جدا شدن از انرژی‌های تجدیدناپذیر و فسیلی را در پی دارد، دانست و گفت: معماری پایدار به هوشمندسازی ساختمان منتهی می‌شود و معماری سبز هم به دنبال آن است که نیاز شهروندان را به انرژی‌های فسیلی کم کند.

عضو هیئت مدیره دوره ششم سازمان نظام مهندسی استان تهران همچنین با اشاره به نقش دولت و سازمان نظام مهندسی در توسعه معماری پایدار، گفت: دولت باید به ساختمان‌هایی که به صورت سبز ساخته می‌شوند، یارانه بدهد. قطعاً معماری پایدار و سبز در صرفه‌جویی در انرژی موثر بوده است و از آنجا که مهم‌ترین اصل در طراحی معماری پایدار، انتخاب مصالح بر اساس عملکرد آنهاست، می‌توان گفت که کیفیت‌گرایی، توجه به آینده و توجه به محیط پیرامون از ویژگی‌های معماری پایدار و سبز است.

در ادامه دکتر حیدر جهانبخش؛ عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور و رئیس کمیسیون محیط زیست و انرژی سازمان نظام مهندسی  در سخنانی با اشاره به تحولاتی که در پارادایم‌های مختلف فکری در حوزه معماری از سال ۱۹۷۰ به وجود آمده است، به تشریح مؤلفه‌های اصلی معماری پایدار پرداخت.

مرجان ایل‌بیگی پژوهشگر مقطع دکتری تخصصی معماری با تخصص انرژی در معماری  هم در سخنانی در این پنل با اشاره به تفاوت‌های موجود در ساختمان‌های زیروکربن (Zero Carbon)، لوانرژی (Low Energy) و زیرو انرژی (Zero Energy)، گفت: دو مورد بسیار کاربردی در مسائل مرتبط با حوزه معماری و هوش مصنوعی، یکی بحث پیش‌بینی‌پذیری و دیگری موضوع بهینه‌سازی مصرف انرژی است و همه ما می‌دانیم که یکی از مسائل مهم و مرتبط با حوزه معماری در حوزه هوش مصنوعی، بحث مصرف انرژی است.

وی همچنین با تاکید بر بینارشته‌ای بودن رشته معماری و اینکه یک معمار باید در رشته‌های ریاضی، حقوق و حتی فلسفه سررشته داشته باشد، به ارائه نتایج چد مقاله خود در موضوع مرتبط با سخنرانی خود پرداخت.

در این نشست همچنین دکتر احسان نیک‌صفت؛ مدرس دانشگاه خاتم  به بیان نکاتی پیرامون نظامات و سیستم‌های رتبه‌بندی ساختمان پرداخت و با اشاره به اینکه موضوع توسعه پایدار اولین بار در سال ۱۹۸۷ در سطح جهانی مطرح و بعداً وارد صنعت و صنایع مختلف از قبیل کشاورزی و ساختمان شد، گفت: مفهوم توسعه پایدار به این معناست که توسعه طوری شکل بگیرد که نسل‌های آینده را دچار مشکل نکند.

وی افزود: مهمترین شاخص در حوزه رتبه‌بندی ساختمان‌ها در کشورهای توسعه یافته، مسئله انرژی و در واقع کنترل مصرف آن است؛ به طوری که حدود ۱۵ امتیاز از ۱۰۰ امتیاز در رتبه‌بندی‌های جهانی موجود برای ساختمان‌های پایدار، مربوط به رعایت کردن مقوله مصرف انرژی است و مهم‌ترین معیار هم در گرفتن رتبه‌های خوب، کم کردن مصرف انرژی در ساختمان است.

در ادامه دکتر علی قاسمی؛ مجری پروژه ساختمان مرکزی شرکت بیمه پاسارگاد  در سخنانی ضمن معرفی این پروژه که در خیابان دامن افشار در تهران واقع شده است، آن را نتیجه تلاش‌های فکری مهندس حسین شیخ زین‌الدین که از استادان وی در دانشگاه نیز بوده است، دانست و تاکید کرد: معماری فقط انتزاعی فکر کردن نیست بلکه رهبری و مدیریت است؛ یعنی همان حلقه مفقوده‌ی بسیاری از پروژه‌های معماری در ایران.

وی همچنین در بخش دیگری از سخنانش، خلاقیت، طراحی، داشتن روابط عمومی بالا، کار گروهی، هنرمند بودن، داشتن قدرت حل مسائل با کارفرما، مهارت‌های مهندسی و رهبری پروژه‌ را از ویژگی‌های یک معمار موفق برشمرد.

دکتر سیمون آیوازیان؛ عضو هیئت علمی گروه هنر و معماری دانشگاه خاتم  نیز در این کنفرانس ضمن قدردانی از تیم اجرایی دومین کنفرانس هنر و معماری، گفت: سال 1372 که تازه از خارج برگشته بودم، شرکت نفت ادعا داشت که چون مخازن نفتی دارد تمام می‌شود، باید از الان پیش‌بینی کنیم و فکری برای استفاده از انرژی‌های غیرفسیلی داشته باشیم. من از دکتر طبیبیان خواستم که در این زمینه به ما کمک کند و ایشان که تازه از استرالیا آمده بود، گفت که برنامه استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر در شهر کانبرا اجرایی شده است. خلاصه من این گزارش را به شرکت نفت دادم و از آن هم یک مقاله با عنوان «صرفه جویی در مصرف انرژی» استخراج کردم که چاپ هم شد. اینجا فقط خواستم بگویم که این فکر از خیلی سال پیش در ایران بوده و موضوع، تازگی ندارد؛ هر چند اجرایی هم نشده است.

در ادامه برنامه‌های کنفرانس هنر و معماری دکتر سیامک حاجی یخچالی؛ عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی صنایع دانشگاه تهران  هم یک کارگاه آموزشی با عنوان گذر به PMBOK 7 برگزار کرد.

آخرین سخنران این کنفرانس، دکتر آلان ابریشمی دانش‌آموخته معماری در مقطع دکتری و مدرس معماری در واحدهای دانشگاهی و دانشجوی تحصیلات تکمیلی در رشته هوش مصنوعی  بود که با موضوع «انقلاب صنعتی و خلاقیت انسانی در تقابل با هم» سخنرانی کرد.

وی گفت: همه ما می‌دانیم که ماشین بخار حدود ۲۵۰ سال پیش توسط «جیمز وات» اختراع شده است اما اینکه قبل از این انقلاب که به انقلاب صنعتی معروف شد، چه اتفاقاتی افتاد که «جیمز وات» توانست ماشین بخارش را در انگلستان بسازد؟ و همچنین اینکه در زمان اختراع ماشین بخار، منِ نوعی در ایران چه کار می‌کرده‌ام؟ چندان مطرح نمی‌شود.

وی گفت: یقینا آن نیازی که در شکل‌گیری انقلاب‌های علمی بسیار موثر بوده است، توسعه سیستم حمل و نقل بوده است و این مسئله در کشوری مانند انگلیس و سایر کشورهای اروپایی که رودخانه‌های خروشان زیادی دارند، بسیار مهم‌تر و حیاتی‌تر از کشوری مانند ایران بوده که رودهای چندانی نداشته است.

این پژوهشگر اضافه کرد: در مجموع همه انقلاب‌های علمی از جمله همین انقلاب صنعتی، منتج و ناشی از مسله برقراری ارتباط آدم‌ها با یکدیگر بوده‌اند و مسئله‌محوری در این میان هم موضوع انرژی و در واقع بهینه مصرف کردن آن بوده است.

ابریشمی همچنین با اشاره به اهمیت «بیگ دیتا»ها و دسترسی به آنها، در عین حال تاکید کرد: آنچه بسیار ارزشمندتر از دسترسی، تحلیلی است که ما از «بیگ دیتا»ها می‌توانیم ارائه کنیم.