‌پیش‌کنگره ملی زیست‌بوم سلامت دیجیتال در دانشگاه خاتم برگزار شد

‌«پیش‌کنگره ملی زیست‌بوم سلامت دیجیتال» با حضور جمع زیادی از متخصصان، استادان دانشگاه، مسئولان حوزه سلامت دیجیتال و پژوهشگران و علاقه‌مندان این حوزه در دانشگاه خاتم برگزار شد.

به گزارش خبرنگار روابط عمومی و سایت دانشگاه خاتم، ‌ به همت انجمن مدیریت ایران و با حضور و مشارکت متخصصان، کارشناسان، پژوهشگران و علاقه‌مندان حوزه سلامت دیجیتال، «پیش‌کنگره ملی زیست‌بوم سلامت دیجیتال» بعد از ظهر روز چهارشنبه 7 آذر به میزبانی دانشگاه خاتم در تهران برگزار شد.

سلامت دیجیتالی باید بخشی جدایی‌ناپذیر از اولویت‌های حوزه سلامت باشد

دکتر مجید قاسمی؛ رئیس شورای سیاستگذاری این پیش‌کنگره و رئیس هیئت مدیره انجمن مدیریت ایران در سخنرانی افتتاحیه این رویداد ملی با تاکید بر اهمیت و جایگاه حوزه سلامت در GDP کشورها، گفت: سهم حوزه سلامت در شاخص GDP کشورهای مختلف بین 9.5 تا 13 درصد در نوسان است و به عنوان مثال، خدمات حوزه سلامت در سال 2023 حدود 10 تریلیون دلار بوده است.

وی افزود: کشوری مثل ما که با محدودیت در تامین منابع مواجه است، اگر بتواند خوب این حوزه را مدیریت کند، دست‌کم می‌تواند کیفیت آن را ارتقا دهد و این مسئله کمی نیست.

رئیس دانشگاه خاتم با ارائه تعریفی از سلامت دیجیتال، آن را حوزه‌ای از دانش و عمل دانست که به توسعه و استفاده از فناوری‌های دیجیتالی برای بهبود سلامت مربوط می‌شود و ادامه داد: سلامت دیجیتالی باید بخشی جدایی‌ناپذیر از اولویت‌های حوزه سلامت باشد و به نحوی اخلاقی، ایمن، مطمئن، قابل اعتماد، عادلانه و پایدار، مردم را منتفع کند.

دکتر قاسمی ضمن برشمردن مزایای فناوری سلامت دیجیتالی، با ارائه آماری ارزش بازار سلامت دیجیتال را در سال 2024 حدود 172 میلیارد دلار پیش‌بینی کرد.

در ادامه برنامه‌های ‌پیش‌کنگره ملی زیست‌بوم سلامت دیجیتال، پنلی حول محور «حکمرانی در زیست‌بوم سلامت» با حضور دکتر سیدرضا مظهری؛ مدیرکل مرکز مدیریت آمار و فناوری اطلاعات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، دکتر سجاد مخبر؛ مدیرعامل هلدینگ نسیم سلامت پاسارگاد و مهندس محمود جراحی؛ عضو شورای راهبردی تهران هوشمند برگزار شد.

در حوزه نظام سلامت، علاوه بر کمبود سرمایه‌گذاری و پائین بودن بهره‌وری، گرفتار مشکل تضاد منافع هم هستیم

دکتر سجاد مخبر؛ مدیرعامل هلدینگ نسیم سلامت پاسارگاد که ریاست این نشست را بر عهده داشت، در سخنانی نظام سلامت را با هزینه‌کرد 10 درصد از کل درآمد نظام اقتصادی، بزرگترین بخش اقتصاد ارزیابی کرد و با بیان اینکه سهم سلامت در شاخص GDP ایران حدود 6.7 درصد است، بزرگترین مشکلات نظام سلامت در کشورمان و نیز جهان را کمبود سرمایه‌گذاری و پائین بودن بهره وری دانست و گفت: علاوه بر این مسائل، ما با مشکل تضاد منافع هم روبه‌رو هستیم.

وی وظایف دولت را سیاستگذاری و کنترل و وظایف بخش خصوصی را نیز مدیریت و اجرا خواند و دلایل کُندتر بودن تحول دیجیتال در مراقبت‌های بهداشتی را این موارد برشمرد: مقررات و الزامات قانونی، عدم یکپارچگی سیستم‌ها، هزینه‌های بالای اجرا، مقاومت فرهنگی، پیچیدگی ارائه خدمات سلامت و سواد دیجیتالی و دسترسی.

مدیرعامل هلدینگ نسیم سلامت پاسارگاد همچنین تاخیر در راه‌اندازی رشته دانشگاهی «سیاستگذاری عمومی» را (1380) نشانه جدی نگرفتن مسئله قانونگذاری تخصصی در ایران دانست و در ادامه با اشاره به تحقق به طور میانگین تها ۳۰ درصد اهداف برنامه‌های شش‌گانه توسعه در کشور، عوامل مختلفی را در ناکامی برنامه‌های توسعه دخیل دانست؛ از جمله مشکلات ساختاری، عدم ثبات اقتصادی و چالش‌های مدیریتی.

در این پنل همچنین دکتر سیدرضا مظهری؛ مدیرکل مرکز مدیریت آمار و فناوری اطلاعات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در سخنانی حول موضوع «چشم‌انداز سلامت دیجیتال در برنامه پنجساله هفتم»، گفت: یکی از مهمترین مسائل ما در حوزه سلامت الکترونیک، موضوع گردش اطلاعات و ذخیره‌سازی داده‌های نظام سلامت است که این کار از 4 مبدأ انجام می‌شود: بیمارستان‌ها، نسخه‌نویسی و نسخه‌پیچی سرپایی، اطلاعات PHC و اطلاعات خودمراقبتی.

وی افزود: علاوه بر مسئله گردش اطلاعات و ذخیره‌سازی داده‌های نظام سلامت، ما با مسئله‌هایی به نام رقابت در فعالیت بازیگران عرصه کسب و کارِ سامانه‌های سلامت، تعاملات مالی در خدمات نظام سلامت الکترونیک، فرآیندها و سامانه‌های جزیره‌ای حوزه سلامت و نیز تفکیک جایگاه حاکمیت و جایگاه بخش خصصوصی مواجهیم.

مدیرکل مرکز مدیریت آمار و فناوری اطلاعات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در بخش پایانی سخنان خود به اقدامات انجام شده در دولت برای حل چالش‌های پیش‌گفته پرداخت و مواردی از آنها را برشمرد.

خوراک اصلی AI تگ‌دیتاهاست؛ چیزی که ما در آن دچار ضعف هستیم

سخنران بعدی این پنل، مهندس محمود جراحی؛ عضو شورای راهبردی تهران هوشمند بود که در سخنانی با اشاره به پیشرفت فناوری‌های نوین و ظهور هوش مصنوعی در همه عرصه‌ها، به طرح این سوال پرداخت که تکلیف انسان با هوش مصنوعی چه می‌شود؟ و در پاسخ به آن عنوان کرد: AI حرف جدیدی نیست و کاری هم که می‌کند، این است که قدرت انسان را بالا می‌برد؛ نه اینکه جایگزین او شود.

وی در عین حال گفت: ما زمانی می‌توانیم چشم‌اندازهای پیش روی کشور را محقق کنیم که بتوانیم برای عموم، خدمات باکیفیت و کم‌هزینه را برای کالاها و خدماتی مانند تحصیل، خودرو، اینترنت، تغذیه سالم، مسکن، تسهیلات مالی، درمان، مخابرات و .... فراهم کنیم.

مهندس جراحی پیش‌نیاز کاربردی کردن هوش مصنوعی در صنعت بهداشت و درمان را صنعتی‌سازی عنوان کرد و کارآیی هوش مصنوعی را هم در گرو ایجاد یک تحول در این حوزه دانست و تاکید کرد: خوراک اصلی هوش مصنوعی تگ‌دیتا (داده‌های دسته‌بندی شده) است؛ چیزی که ما در کشورمان در آن دچار ضعف هستیم و این در حالی است که اطلاعات در همه حوزه‌ها، بسیار زیاد است اما آنگونه که ضروری است، دسته‌بندی نشده است.

مطلوبیت خدمات صنعت سلامت سه شاخص دارد: هزینه‌ی کم، کیفیت بالا و مقیاس‌پذیری

در بخش دیگری از برنامه‌های ‌پیش‌کنگره ملی زیست‌بوم سلامت دیجیتال، دکتر سیدمهدی حسینی؛ مدیر ارشد پروژه‌های کسب‌وکارهای سلامت هوشمند شرکت فناپ زیرساخت، به ارائه سخنرانی حول محور «نقشه راه و چالش‌های سلامت دیجیتالی با رویکرد اپراتور سلامت هوشمند» پرداخت و گفت: وضعیت مطلوب خدمات صنعت سلامت با سه شاخص هزینه کم، کیفیت بالا و مقیاس‌پذیری، مشخص و سنجیده می‌شود.

وی با اشاره به مبانی تئوری معروف به «اثر بائومل» که ناظر بر بحث عوامل موثر در کاهش بهره‌وری در بخش‌های مختلف اقتصادی است، گفت: تقریباً از سال 2010 فرضیه بائومل که می‌گفت تورم بخش سلامت در تمام دنیا دو برابر دیگر بخش‌های اقتصاد است، با به‌کارگیری و بهره وری از تکنولوژی های نوپدید و نوآورانه، تغییر کرد.

حسینی گفت: صنعت سلامت دچار بحران هزینه و ناکارآمدی است. ما باید با هوشمندسازی در حوزه سلامت، بهره‌وری را بالا ببریم. این کار با یک پارادیم‌شیفت و تغییر کلی مدل ذهنی امکانپذیر خواهد بود. امروزه کسب‌وکارها یا باید زیست‌بوم خود را به وجود بیاورند و رهبر آن باشند و یا در یک زیست‌بوم، موقعیت خودشان را در زنجیره ارزش جانمایی کنند و به یکی از بلوک‌های آن تبدیل شوند.

این مدیر ارشد پروژه‌های کسب‌وکارهای سلامت هوشمند شرکت فناپ زیرساخت، تحقق این هدف را نیازمند خلق و ایجاد زنجیره ارزش، شناخت ذینفعان، رقابت همکارانه و ایجاد ارزش و مطلوبیت برای ذینفعان دانست و تاکید کرد: همه این اتفاقات باید بر بستر پلتفرم در زیست‌بوم ایجاد شود و ما باید رویکرد پلتفرمی و سیستمی به موضوع داشته باشیم.

سخنران بعدی این ‌پیش‌کنگره، دکتر سعید غلامزاده؛ مشاور اجرایی معاونت توسعه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی بود که درباره روند شکل‌گیری HIM (سامانه مدیریت هوشمند سلامت) در این دانشگاه توضیحاتی ارائه کرد و گفت: مشکلات موجود در بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ما را مجاب به حرکت به سمت دیجیتالی شدن در این حوزه کرد و بر این اساس، HIM به عنوان یک ساختار مدیریتی جامع و یکپارچه‌ی تصمیم‌یارِ مدیریتی و هوش تجاری شکل گرفت.

وی ضمن اشاره به امکانات موجود در سامانه مدیریت هوشمند سلامت دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، در ارزیابی خروجی آن، عنوان کرد: این سامانه به توسعه هوش تجاری و بهبود نظام برنامه‌ریزی در دانشگاه منجر شده است.

نرخ پذیرش تکنولوژی در حوزه سلامت دیجیتال، متاثر از سه عامل قانونگذاری، زیرساخت و تجربه کاربران است

در ادامه برنامه‌های ‌پیش‌کنگره ملی زیست‌بوم سلامت دیجیتال، پنلی حول محور «توانایی قابلیت‌ها و امکانات فناورانه پیش رو» با حضور حامد ساجدی؛ رئیس هیئت مدیره شرکت طنین‌پرداز پاسارگاد، مهندس مهدی خدادادی؛ عضو هیئت مدیره سازمان نظام صنفی و رئیس کمیسیون سلامت دیجیتال سازمان نظام صنفی، دکتر رسول سرائیان؛ مشاور ارشد تدوین استراتژی و تحول دیجیتال، مدرس دانشگاه صنعتی شریف و امیرکبیر و دکتر علی ماهر؛ استادیار مدیریت خدمات بهداشت و درمان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی برگزار شد.

مهندس مهدی خدادادی؛ عضو هیئت مدیره سازمان نظام صنفی و رئیس کمیسیون سلامت دیجیتال سازمان نظام صنفی در سخنانی با موضوع «بررسی چالش‌ها و فرصت‌های رگولاتوری - اپراتوری سلامت دیجیتال در ایران» ضمن بیان اهمیت موضوع رگولاتوری در حوزه سلامت دیجیتال، گفت: نرخ پذیرش تکنولوژی در حوزه سلامت دیجیتال در دنیا متفاوت و البته متاثر از سه عامل قانونگذاری، زیرساخت و تجربه کاربران است.

وی با بیان اینکه سلامت در تمام کشورهای دنیا یک حوزه حاکمیتی است، بر لزوم حمایت از استارت‌آپ‌ها و نوآوری‌ها، توسعه در چارچوب قانونی یکپارچه، پذیرش عمومی و اعتماد و نیز توسعه زیرساخت‌های حوزه سلامت دیجیتال تاکید کرد.

پیش‌بینی 13 تریلیون دلاری برای سهم هوش مصنوعی در صنعت سلامت تا سال 2030

در این پنل همچنین دکتر رسول سرائیان؛ مشاور ارشد تدوین استراتژی و تحول دیجیتال و مدرس دانشگاه صنعتی شریف و امیرکبیر در سخنانی با موضوع «هوش مصنوعی مولد و نقش آن در چالش‌ها و روندهای صنعت بهداشت و درمان»، گفت: ما با نوعی عدم توازن بین عرضه و تقاضا در حوزه صنعت سلامت روبه‌رو هستیم؛ اولاً هزینه‌ها افزایش پیدا کرده، ثانیاً حوزه بهداشت و درمان با کمبود نیرو مواجه شده و ثالثاً جمعیت دنیا رو به پیری گذاشته است. همه این موارد موجب شده که حوزه سلامت اهمیت بسیار زیادی پیدا کند.

وی با بیان اینکه حوزه بهداشت و درمان، یک زنجیره ارزش مفصل از تولد تا مرگ را پوشش می‌دهد، افزود: اگر تاثیر اقتصادی این حوزه را در نظر بگیریم، باید گفت که سهم صنعت سلامت به رقمی در حدود 16 تریلیون دلار در سال می‌رسد.

مدرس دانشگاه‌های صنعتی شریف و امیرکبیر همچنین با مرور سیر تاریخی تکامل تدریجی صنعت سلامت، گفت: وقتی درباره تحول در صنعت سلامت صحبت می‌کنیم، باید متوجه باشیم که سهم هوش مصنوعی در این عرصه تا سال 2030 به حدود 13 تریلیون دلار خواهد رسید که البته سهم الگوریتم‌ها در موفقیت هوش مصنوعی مولد 10 درصد، تکنولوژی و دیتا 20 درصد و افراد و فرآیندها 70 درصد است.

سلامت، کالایی کشش‌ناپذیر و دارای مطلوبیت بالاست

دکتر علی ماهر؛ استادیار مدیریت خدمات بهداشت و درمان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی نیز در این پنل با موضوع «کاربرد هوش مصنوعی در سلامت» سخنرانی کرد و گفت: جنس کالای سلامت با کالاهای دیگر متفاوت و حساسیت آن از نظر اقتصادی بالاست و اصطلاحاً گفته می‌شود که سلامت، کالایی کشش‌ناپذیر است و مطلوبیت زیادی دارد.

وی در ادامه به برخی از کاربردهای هوش مصنوعی در حوزه سلامت، از جمله نگهداشت اطلاعات، انجام کارهای تکراری، طرح درمان، مشاهده دیجیتال، پرستاران مجازی، مدیریت دارو، ساخت دارو، دقت دارو، کنترل سلامت و بررسی سیستم سلامت هوشمند، اشاره کرد و در پایان یادآور شد: گرچه هوش مصنوعی می‌تواند کمک‌کننده باشد، اگر اطلاعات با سوگیری وارد شده باشد، نمی‌تواند تصمیم درستی بگیرد و آن وقت، همانقدر که کمک‌کننده است، می‌تواند چالش‌های زیادی نیز به همراه داشته باشد.

‌«پیش‌کنگره ملی زیست‌بوم سلامت دیجیتال» با گرفتن عکس یادگاری اعضای فعال در برگزاری این رویداد علمی به کار خود پایان داد.