آزمایشگاه زنده دانشگاه خاتم در آستانه بهره‌برداری

دانشگاه خاتم در راستای پاسخگویی به نیاز جامعه علمی کشور در جهت کمک فناورانه به حوزه صنعت در بخش‌های مختلف آن، پس از سال‌ها فعالیت بی وقفه آزمایشگاه زنده خود را طراحی و پیاده سازی کرده است و این فضای شبکه ای اکنون در آستانه بهره برداری توسط جوانان نخبه کشور است.

به گزارش وبسایت دانشگاه خاتم، ایده‌های نوآورانه در فرایند توسعه و تجاری‌سازی، نیازمند سپری کردن آزمون‌‌های مختلف هستند تا در یک روند آزمایشگاهی در محیط شبیه‌سازی برای کاربردهای واقعی ارزیابی شوند. برای این کار نیازمند ابزار و فضا برای آزمایش و مدیریت در زمینه سخت‌افزار و نرم افزار هستند. از دل این نیاز بود که در سال‌های اخیر مفهوم و در واقع واقعیتی ملموس به نام آزمایشگاه زنده (Living Lab) شکل گرفت و ایجاد شد.

درواقع آزمایشگاه‌های زنده به موازات مفاهیم تحقیقاتی هوش محیطی و تجارب و تحقیقات کاربردی پدید آمده است. پیدایش این اصطلاح، بر اساس مفهوم تجربه کاربر و هوش محیطی است. ویلیام جی میچل، کنت لارسون و الکس پنتلند در مؤسسه فناوری ماساچوست برای اولین بار مفهوم آزمایشگاه زنده را بررسی کردند. آنها بررسی کردند که یک آزمایشگاه زنده نشان‌دهنده یک روش تحقیق کاربرمحور برای سنجش، نمونه‌سازی، اعتبارسنجی و اصلاح راه‌حل‌های پیچیده در محیط زندگی واقعی است.

چندین توصیف و تعریف آزمایشگاه زنده از منابع مختلف در دسترس است. آزمایشگاه زنده در یکی از این تعاریف، یک اکوسیستم کاربرمحور و نوآوری باز است که اغلب در یک منطقه و مكان خاص (مانند شهر، تجمع، منطقه، محوطه دانشگاه) عمل می‌کند و فرآیندهای تحقیقاتی و نوآوری همزمان را در یک مشارکت عمومی-خصوصی-مردمی ادغام می‌کند. این مفهوم مبتنی بر یک رویکرد سیستماتیک خلق مشترک کاربر است که فرآیندهای تحقیق و نوآوری را از طریق ایجاد اشتراك، کاوش، آزمایش و ارزیابی ایده‌های نوآورانه، سناریوها، مفاهیم و مصنوعات تکنولوژیکی مرتبط، در موارد استفاده واقعی، یکپارچه می‌کند. این رویکرد به همه ذینفعان درگیر اجازه می‌دهد تا به طور همزمان عملکرد جهانی یک محصول یا خدمات و پذیرش بالقوه آن توسط کاربران را در نظر بگیرند که این فرآیند ممکن است در مراحل اولیه تحقیق و توسعه و از طریق تمام عناصر چرخه عمر محصول، از طراحی تا بازیافت، انجام شود.

آزمایشگاه‌های زنده همچنین محلی برای ارائه نظرات افراد برای رسیدن به راه حلی مشترك هستند. ایده‌ها و راه‌حل‌ها از هر جایی می‌آیند؛ دانشجویانی که به دنبال راه‌حل هستند، کارکنانی که از محیط‌های روزمره خود هر روزه تجاربی می‌آموزند، یا اساتید و محققانی که در یک حوزه خاص متخصص هستند. آزمایشگاه‌های زنده به دنبال راه حلی برای یک مشکل خاص هستند و درک و نوآوری را امکانپذیر می‌کنند. آزمایشگاه‌های زنده درواقع اکوسیستم‌های نوآوری باز در محیط‌های واقعی هستند که بر مشترک‌سازی و افزایش نوآوری‌ در کسب‌وکارها تمرکز می‌کنند و انواعی از ارزش‌های مشترک را برای ذینفعان فراهم می‌کنند. در این زمینه، آزمایشگاه‌های زنده به‌عنوان واسطه ای سازمان‌دهنده در بین شهروندان، سازمان‌های تحقیقاتی، شرکت‌ها و سازمان‌ها و سطوح دولتی عمل می‌کنند.

با این حال به جرات می‌توان گفت که مفهوم آزمایشگاه‌های زنده هنوز به خوبی درک نشده است. این سردرگمی تا حدی با این واقعیت قابل توضیح است که هیچ تعریف جهانی از آزمایشگاه زنده وجود ندارد. تعدادی از محققان Living Labs را به عنوان محیط‌های واقعی یا مجازی یا فضاهای تعاملی تعریف می‌کنند که در آن ذینفعان از مارپیچ چهارگانه برای ایجاد راه حل‌های جدید برای مشکلات پیچیده اجتماعی با یکدیگر همکاری می‌کنند. به طور ساده می‌توان گفت آزمایشگاه‌های زنده بستر اتحاد راهبردی نخبگان علمی و صنعتی را برای دستیابی به آخرین یافته‌های علمی و فناوری در جهت کاهش وابستگی به واردات و خلق راهکارهای بومی فراهم می‌کنند.

دانشگاه خاتم در سال‌های اخیر با تمرکز بر تاثیر دم‌افزون فرآیندهای مبتنی بر هوش مصنوعی و اینترنت اشیا در تجاری‌سازی محصولات کسب و کارهای نوین و استارت آپ‌ها و در راستای پاسخ به نیاز جامعه علمی کشور با هدف برآورده کردن نیاز صنعت در بخش‌های مختلف، آزمایشگاه زنده خود را طراحی و پیاده‌سازی کرده است که این مهم هم‌اکنون در آستانه افتتاح و بهره‌برداری توسط جوانان نخبه کشور است.