نگاهی به  استانداردهای حسابداری

مقدمه

حسابداری که اغلب به عنوان «زبان کسب و کار[1]» شناخته می‌شود، روشی نظام‌مند برای ثبت، گزارش‌دهی و تجزیه و تحلیل تراکنش‌های مالی و داده‌های تجاری است. تاریخچه حسابداری به قدمت تمدن بازمی‌گردد. این شاخه از دانش بشری کلید توسعه تجارت و بازتابی از فعالیت اقتصادی یک جامعه است. قدیمی‌ترین سوابق حسابداری کشف شده مربوط به بیش از 7000 سال قبل در بین‌النهرین باستان است، جایی که از روش‌های اولیه حسابداری برای پیگیری محصولات و گله‌های حیوانات استفاده می‌شد. هنر حسابداری طی هزاران سال با کمک‌های قابل توجه تمدن‌های مختلف از جمله مصری ها، بابلی‌ها و رومی‌ها تکامل یافت.

حسابداری مدرن، همانگونه که امروزه می‌شناسیم، در دوره رنسانس و با ظهور حسابداری دوطرفه شکل گرفت؛ سیستمی‌که با معرفی یک رویکرد روش‌مند برای ثبت بدهی‌ها و اعتبارات، انقلابی در این زمینه ایجاد کرد. لوکا پاچیولی[2]، ریاضی‌دان ایتالیایی، اغلب به‌خاطر کارهای درخشان خود در این شاخه از دانش، که زمینه‌ساز شیوه‌های حسابداری معاصر شد، به‌عنوان «پدر حسابداری» شناخته می‌شود.

استانداردهای معروف و پرطرفدار حسابداری

استانداردهای حسابداری برای حصول اطمینان از سازگاری، قابلیت اطمینان و قابل مقایسه بودن صورتهای مالی، ضروری است. این استانداردها چارچوبی را برای قوانین و رویه‌های حسابداری ارائه می‌دهند که نحوه شناسایی، اندازه‌گیری، ارائه و افشای تراکنش‌های مالی و رویدادها در صورت‌های مالی را در وسعت و پراکندگی زیاد، مشخص می‌کند. شناخته‌شده‌ترین استانداردهای حسابداری عبارتند از:

1. استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی[3] IFRS :

استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی (IFRS) مجموعه‌ای از استانداردهای حسابداری جهانی است که توسط هیئت استانداردهای حسابداری بین‌المللی[4]  (IASB) تدوین و منتشر شده است. IFRS که برای ایجاد یک زبان حسابداری مشترک ایجاد شده است و هدف آن اطمینان از شفافیت، مقیاس‌پذیری و سازگاری صورت‌های مالی در سراسر مرزهای بین‌المللی است.

پیدایش IFRS را می‌توان در نیاز به هماهنگ کردن رویه‌های حسابداری در اقتصاد بین‌الملل که به سرعت در حال جهانی شدن است، ردیابی کرد. قبل از پذیرش IFRS، کشورها بر استانداردهای حسابداری ملی خود تکیه می‌کردند که منجر به بروز اختلاف در گزارشگری مالی و مشکلاتی در مقایسه صورت‌های مالی شرکت‌های کشورهای مختلف می‌شد. IASB، از طریق IFRS، با ارائه مجموعه واحدی از استانداردهای با کیفیت بالا، قابل درک، قابل اجرا و پذیرفته شده جهانی، به دنبال پر کردن این شکاف بوده است. IFRS طیف گسترده‌ای از فعالیت‌های حسابداری، از جمله شناسایی درآمد، ابزارهای مالی، اجاره‌ها و ادغام را پوشش می‌دهد. یکی از ویژگی‌های کلیدی IFRS، رویکرد مبتنی بر اصول است که منطقی مفهومی‌‌ برای هر استاندارد ارائه می‌کند و اجازه می‌دهد تا قابلیت قضاوت و تفسیر حرفه‌ای متناسب با زمینه‌های مختلف تجاری را داشته باشد. این در تضاد با رویکرد مبتنی بر قاعده سایر سیستم‌ها، مانند اصول پذیرفته‌شده حسابداری (GAAP) مورد استفاده در ایالات متحده است.

پذیرش IFRS گسترده بوده است و بیش از 140 حوزه قضایی در سراسر دنیا به استفاده از آن الزام یا اجازه داده‌اند. به عنوان مثال، اتحادیه اروپا استفاده از IFRS را برای همه شرکت‌های فهرست شده، الزامی ‌می‌کند. در حالی که ایالات متحده به طور کامل IFRS را پذیرفته است، همگرایی فزاینده‌ای بین IFRS و GAAP ایالات متحده به‌وجود آمده و هر دو سیستم در جهت حذف تفاوت‌های فاحش فی‌ما‌بین هستند.

تأثیر IFRS قابل توجه است و مزایایی مانند دسترسی بهتر به بازارهای سرمایه بین‌المللی، کاهش هزینه سرمایه و افزایش حاکمیت شرکتی را فراهم می‌کند. در مقابل، پیچیدگی استانداردهای خاص، هزینه انتقال برای برخی شرکت‌ها و نیاز مداوم به‌روز نگاه داشتن استانداردها در مواجهه با شیوه‌های تجاری در حال تکامل را به عنوان چالش‌های این استاندارد می‌توان برشمرد.

2. اصول پذیرفته شده حسابداری[5] GAAP :

اصول پذیرفته شده حسابداری (GAAP) سنگ بنای شیوه‌های حسابداری مالی در ایالات متحده است. GAAP مجموعه‌ای جامع از استانداردها، دستورالعمل‌ها و رویه‌های حسابداری است که شرکت‌ها و سازمان‌ها برای تهیه صورت‌های مالی خود از آنها استفاده می‌کنند. هدف اصلی GAAP این است که اطمینان حاصل شود که گزارشگری مالی، شفاف، سازگار و قابل مقایسه در بین واحدهای مختلف است. این یکنواختی برای سرمایه‌گذاران، اعتباردهندگان و قانون‌گذارانی که برای تصمیم‌گیری آگاهانه به اطلاعات مالی قابل اعتماد و قابل مقایسه وابسته هستند، بسیار مهم است.

هیئت استانداردهای حسابداری مالی (FASB) مسئول توسعه و بازنگری مداوم GAAP است. این اصول طیف گسترده‌ای از موضوعات حسابداری، از جمله شناسایی درآمد[6]، طبقه‌بندی اقلام ترازنامه[7]و اهمیت کیفیت جنس[8] را پوشش می‌دهد. با پایبندی به GAAP، شرکت‌ها به سطحی از دقت و یکپارچگی در گزارشگری مالی خود متعهد می‌شوند که برای حفظ اعتماد در بازارهای مالی ضروری است.

یکی از اصول کلیدی GAAP اصل سازگاری[9] است که تضمین می‌کند شرکت‌ها استانداردهای حسابداری یکسانی را در طول فرآیند گزارشگری اعمال می‌کنند. این ثبات به تجزیه و تحلیل صورت‌های مالی در طول زمان کمک می‌کند و مقایسه داده‌های مالی را میان شرکت‌ها تسهیل می‌کند. یکی دیگر از جنبه‌های مهم GAAP، اصل احتیاط[10] است که حکم می‌کند سفته‌بازی[11] نباید بر گزارش داده‌های مالی تأثیر بگذارد، در نتیجه اطمینان حاصل می‌شود که صورت‌های مالی یک دیدگاه محافظه‌کارانه و واقع‌بینانه از وضعیت مالی یک شرکت ارائه می‌دهد.

در حالی که GAAP عمدتاً در ایالات متحده استفاده می‌شود، با استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی (IFRS) که در بسیاری از کشورهای دیگر استفاده می‌شود، در تضاد است. تفاوت بین GAAP و IFRS می‌تواند بر نحوه گزارش و تفسیر اطلاعات مالی در سطح جهانی تأثیر بگذارد. با این حال، فشاری به سمت همگرایی بین دو مجموعه استاندارد برای تسهیل تجارت و سرمایه گذاری بین‌المللی صورت گرفته است.

3. استانداردهای حسابداری پایداری[12]:

با تاکید روزافزون بر عوامل محیطی، اجتماعی و حاکمیتی[13] (ESG)، استانداردهای حسابداری پایداری اهمیت فزاینده‌ای پیدا کرده‌اند. آنها بر افشای اطلاعات غیرمالی که می‌تواند بر عملکرد سازمان تأثیر بگذارد، تمرکز دارند. روندهای نوظهور در استانداردهای حسابداری شامل ادغام فناوری و اتوماسیون، پذیرش هوش مصنوعی ([14]AI) در گزارشگری مالی و افزایش اهمیت امنیت داده‌ها و امنیت سایبری در سیستم‌های اطلاعات مالی است.

استانداردهای حسابداری پایداری مجموعه ای از دستورالعمل‌ها هستند که به سازمان‌ها کمک می‌کنند تا جنبه‌های زیست محیطی، اجتماعی و حاکمیتی (ESG) کسب و کار خود را گزارش دهند. این استانداردها به گونه ای طراحی شده اند که به سرمایه گذاران و سایر ذینفعان درک روشنی از عملکرد پایداری شرکت و تأثیر بالقوه آن بر نتایج مالی ارائه دهند. هیئت استانداردهای حسابداری پایداری (SASB) در توسعه و انتشار این استانداردها نقش اساسی داشته است.

هدف اولیه استانداردهای حسابداری پایداری شناسایی و انتقال اطلاعات پایداری مالی با اهمیت به سرمایه گذاران است. آنها بر روی موضوعاتی تمرکز می‌کنند که به احتمال زیاد بر وضعیت مالی یا عملکرد اجرایی شرکت‌ها در یک صنعت تأثیر می‌گذارد. با انجام این کار، آنها به همسو کردن افشا با نیازهای سرمایه گذار برای اطلاعات مفید تصمیم گیری کمک می‌کنند که می‌تواند تصمیمات سرمایه گذاری آنها را آگاه کند.

در استانداردهای حسابداری پایداری طیف وسیعی از موضوعات، از جمله خطرات تغییرات آب و هوا، شیوه‌های کار، ایمنی محصول و امنیت داده‌ها را در نظر می‌گیرند. این استانداردها تشخیص می‌دهند که مسائل ESG مادی در بخش‌های مختلف متفاوت است. به عنوان مثال، مدیریت آب ممکن است یک مسئله مهم برای صنعت نوشیدنی باشد، در حالی که حریم خصوصی داده‌ها ممکن است برای شرکت‌های فناوری مرتبط تر باشد.

آینده حسابداری

حسابداری برای تغییرات متحول کننده که توسط دیجیتالی شدن و پیشرفت‌های فناورانه هدایت می‌شود، می‌باید خود را آماده کند. رایانش ابری، تجزیه و تحلیل داده‌های بزرگ و هوش مصنوعی در حال تغییر شکل حرفه‌ها از جمله حسابداری است. همچنین، این فناوری‌ها به خودکارسازی وظایف روزمره و امکان تمرکز حسابداران بر تصمیم‌گیری راهبردی و نقش‌های مشاوره کمک می‌کند. از آنجایی که صنعت به سمت محیطی با فناوری بیشتر پیش می‌رود، حسابداران باید با توسعه مهارت‌های جدید و استفاده از ابزارهای نوآورانه سازگار شوند.

استانداردهای حسابداری به بازتاب تغییرات در چشم‌انداز اقتصادی جهانی، الزامات نظارتی و قابلیت‌های فناورانه در خود ادامه خواهد داد. ادغام پایداری در استانداردهای رایج و تاکید بر شفافیت و پاسخگویی، احتمالاً سمت و سوی توسعه استانداردهای جدید خواهدبود. با انطباق حرفه با این تغییرات، نقش حسابدار گسترش یافته و فرصت‌های جدیدی را برای افرادی که آماده هدایت حسابداری در آینده هستند، ارائه می‌دهد.

*نویسنده: عرفان ارژمند

منابع

• International Accounting Standards Board. (2021). International Financial Reporting Standards (IFRS).Retrieved from IASB websitehttps://www.unr.edu/writing-speaking-center/writing-speaking-resources/accounting-standards.
• Financial Accounting Standards Board. (2021). Accounting Standards Codification (ASC).Retrieved from FASB websitehttps://www.scribbr.com/apa-style/format/.
• Public Company Accounting Oversight Board. (2021). Auditing Standards. Retrieved from PCAOB websitehttps://blog.apastyle.org/apastyle/2017/01/how-to-cite-quality-standards-and-guidelines-in-apa-style.html.
• American Institute of Certified Public Accountants. (2021). Statements on Auditing Standards (SAS).Retrieved from AICPA websitehttps://www.scribbr.com/category/apa-style/.
• Sustainability Accounting Standards Board. (2021). Sustainability Accounting Standards. Retrieved from SASB ebsitehttps://pcaobus.org/Standards/Auditing/Pages/ReorgStandards.aspx.