نوزدهمین مجمع عمومی اتحادیه دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی غیردولتی کشور برگزار شد

به گزارش خبرنگار روابط عمومی و سایت دانشگاه خاتم، نوزدهمین مجمع عمومی اتحادیه دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی غیردولتی - غیرانتفاعی کشور امروز سه شنبه ۲۵ اردیبهشت ماه با حضور دکتر محمدعلی زلفی‌گل؛ وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، دکتر عبدالحسین خسروپناه؛ دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی و جمعی از معاونین و مدیران کل وزارت عتف، به میزبانی دانشگاه خاتم در تهران برگزار شد.

دکتر زلفی‌گل؛ وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در ابتدای سخنانش در این مراسم با قدردانی ویژه از دانشگاه خاتم به جهت برگزاری و میزبانی از این رویداد مهم، گفت: ما به عنوان وزارت علوم اگر بخواهیم چنین جمع فرهیخته‌ای را از مسئولان ارشد موسسات و دانشگاه‌های غیرانتفاعی و غیردولتی گرد هم آوریم، باید زحمت بسیاری را متحمل شویم ولی دکتر قاسمی و همکارانشان در دانشگاه خاتم به شایستگی این اتفاق مهم را رقم زدند.

وی در ادامه با اشاره به جابه‌جایی صورت گرفته در مسئولیت معاونت آموزشی وزارتخانه متبوعش در روز گذشته، ابتدا از خدمات دکتر عموعابدینی؛ معاون پیشین آموزشی این وزارتخانه طی بیش از 2 سال گذشته قدردانی کرد و گفت: جابجایی مدیران با توجه به تغییر رویکردها امری طبیعی است و دکتر رازینی هم که دیروز حکم معاونت آموزشی برای وی صادر شد، در رشته مدیریت تحصیل کرده و شخصیتی بسیار منصف، خوش‌فکر و آشنا با آموزش عالی دارد و فکر می‌کنم با حضور ایشان در این جایگاه، اتفاقات خوبی رخ دهد.

وزیر علوم با تاکید بر لزوم بازنگری در نوع نگاه به موسسات و دانشگاه‌های غیرانتفاعی در دوره پیش رو و رعایت مُرّ قانون در شیوه مواجهه با موسسات و نهادهای علمی و بیان این نکته که جوامع را با قانون می‌شود مدیریت کرد نه توصیه، اضافه کرد: هر دانشگاه یک اساسنامه دارد و اگر بخواهیم ساماندهی آموزش عالی را منصفانه رعایت کنیم باید به قانون عمل کنیم و اگر قانون خوب نباشد، باید آن را اصلاح کنیم.

دکتر زلفی‌گل افزود: در مورد دانشگاه‌های غیردولتی باید قانون را بازنگری کنیم. اگر می‌خواهیم به مردم فشار نیاید و هزینه دانشجو زیاد نباشد، باید بگوییم ما از شما همان اساتید و همان شیوه اداره دانشگاه‌های دولتی را نمی‌خواهیم. دانشگاه‌های غیردولتی و غیرانتفاعی می‌توانند از بازنشستگان استفاده کنند و حتی برای یک روز یا چند روز استاد استخدام کنند.

وزیر علوم، تحقیقات و فناوری همچنین موافقت خود را با پیشنهاد قائم مقام دبیرکل اتحادیه دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی غیرانتفاعی_غیردولتی کشور مبنی بر حذف شرط سنی برای تصدی مسئولیت موسسات و دانشگاه‌های غیرانتفاعی، اعلام و تصریح کرد: از نظر ما حتی برای استفاده از عزیزان مجربی که تا 75 سال سن دارند، در این مسئولیت‌ها منعی وجود ندارد.

وی گفت: قوانینِ موجود وحی منزل نیستند و می‌توان آنها را به روز کرد. اگر قرار باشد حقوق همه اساتید مثل هم باشد، عدالت نیست برای همین پایه‌های تشویقی را در تعداد ۶۰ مورد ایجاد کردیم، هر استادی بر پایه ظرفیتی که دارد باید بتواند از پایه‌های تشویقی استفاده کند که این موضوع در مجلس هم تبدیل به قانون شد؛ کما اینکه در حال حاضر یک استاد دانشگاه می‌تواند الان با پایه ۷۰، ۹۰ یا ۱۰۰ بازنشسته شود.

زلفی‌گل در بخش دیگری از سخنانش بر لزوم همسو کردن منافع فردی و منافع ملی تاکید کرد و ضمن بیان مثال‌هایی ملموس و برگفته از تجارب خود در حوزه‌های مدیریتی، گفت: در قانون‌گذاری هم باید حواسمان باشد منافع فردی را همسو با منافع ملی ببینیم. درست است که ما بخش دولتی هستیم و قدرت دست ما است اما باید یادمان باشد اجازه ضایع کردن حق دیگران را نداریم، ما نباید به سمت تقابل برویم و باید دنبال تعامل باشیم.

در این برنامه همچنین دکتر عبدالحسین خسروپناه؛ دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در سخنانی با اشاره به جایگاه موسسات آموزش عالی غیرانتفاعی در حکمرانیِ آموزش عالی کشور، گفت: نباید این موسسات را تافته جدابافته از کل حکمرانی آموزش عالی کل کشور بدانیم. باید یک حکمرانی در آموزش عالی کشور حاکم باشد و ذیل آن هم دانشگاه‌ها و موسسات غیرانتفاعی قرار گیرند.

وی ادامه داد: در 4 رکن اصلی حکمرانی که شامل ساحت سیاست‌گذاری، ساحت تنطیم‌گیری، ساحت راهبری و هدایت‌گری و ساحت تصدی‌گری است، باید مشارکت حداکثری وجود داشته باشد. حکمرانی در حوزه آموزش عالی نیز باید مبتنی بر ۳ مبنا باشد که شامل حکمت توحیدی، علم ‌نافع و عدالت آموزشی است و در این صورت، آموزش عالی مبتی بر حکمت توحیدی و علم نافع و عدالت آموزشی خواهد شد که هم برای جامعه نافع بوده و مشکل جامعه راحل می‌کند و هم برای عالم نافع است.

خسروپناه افزود: دانشگاه‌ها و موسسه‌های آموزش عالی غیرانتفاعی فرصت برابر رشد تعالی را برای نسل جوان در همه مناطق کشور فراهم می‌کنند و این عدالت آموزشی است. این مراکز نقش موثری می‌توانند در عدالت آموزشی می‌توانند داشته باشند چرا که واقعیت این است که دولت توان ندارد در همه جا دانشگاه داشته باشد و وقتی عده‌ای با سرمایه خود این دانشگاه‌ها را راه‌اندازی می‌کنند، خود به خود این فرصت برابر و یا تقرب به عدالت آموزشی فراهم می‌شود.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با ارائه آماری مقایسه‌ای در زمینه آموزش عالی دولتی و غیردولتی، گفت: ۴۹ درصد رشته‌ها در دانشگاه‌های دولتی در حوزه علوم انسانی است و در دانشگاه و موسسات غیرانتفاعی این عدد ۵۹ درصد است، همچنین ۲۳ درصد رشته‌های دانشگاه‌های دولتی فنی، مهندسی بوده که در دانشگاه و موسسات غیرانتفاعی این عدد ۲۴ درصد است. همچنین ۱۱ درصد رشته‌های دانشگاه‌های دولتی پزشکی است اما دانشگاه‌های غیردولتی رشته پزشکی ندارند که در این خصوص ما پیگیر این هستیم امتیازات و مجوز علوم پزشکی غیرانتفاعی را صادر کنیم به ویژه برای مراکزی که از امکانات قوی برخوردار هستند.

خسروپناه ادامه داد: ۷ درصد رشته‌های دانشگاه‌های دولتی در حوزه علوم پایه است و این عدد در دانشگاه‌ها و موسسات غیرانتفاعی ۴ درصد است. همچنین ۷ درصد رشته‌های دانشگاه‌های دولتی در حوزه هنر است و ۱۲ درصد رشته‌های دانشگاه و موسسات غیرانتفاعی هنر بوده است. در حوزه کشاورزی هم ۳ درصد رشته دانشگاه‌های دولتی و کمتر از یک درصد رشته‌های دانشگاه و موسسات غیرانتفاعی در این حوزه است.

وی در مقایسه مقاطع تحصیلی دولتی و غیرانتفاعی گفت: ۶۲ درصد مقاطع دانشگاه‌های دولتی کارشناسی و ۶۳ درصد مقاطع دانشگاه‌های غیردولتی کارشناسی است. همچنین ۱۳ درصد مقاطع دانشگاه‌های دولتی کاردانی و ۵ درصد مقاطع دانشگاه‌های غیردولتی کاردانی است، ۱۷ درصد مقاطع دانشگاه‌های دولتی کارشناسی ارشد و ۳۱ درصد مقاطع دانشگاه‌های غیردولتی کارشناسی ارشد است. دکتری تخصصی هم در دانشگاه‌های دولتی ۳ درصد و در دانشگاه‌های غیرانتفاعی کمتر از یک ‌درصد است.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه به مقایسه دانشگاه‌های آمریکا و اروپا و ژاپن و شرق آسیا پرداخت و گفت: در مقایسه‌ای که داشتم این دانشگاه‌ها سه نوع هستند دانشگاه دولتی، غیرانتفاعی و دانشگاه انتفاعی. به عنوان مثال دانشگاه میشیگان دولتی است، موسسه فناوری ماساچوست غیرانتفاعی و دانشگاه تنسی، انتفاعی است.

وی ادامه داد: چرا ما در کشور باید منحصر به دانشگاه دوگانه باشیم. آیا نمی‌توانیم دانشگاه وقفی داشته باشیم که در این دو تعریف نباشد؟ پیشنهاد بعدی من این است که ما باید یک مجموعه سنجش و ارزشیابی به لحاظ اهداف و یک سامانه هوشمند داشته باشیم. این سامانه در حوزه غیرانتفاعی‌ها هم باید ایجاد شود تا سیاست‌ها و هدف‌ها سنجش شود و تک تک دانشگاه‌ها از لحاظ هدف‌ها بازنگری شوند.

خسروپناه افزود: حتماً در آمایش سرزمین مشارکت حداکثری نخبگان باید رعایت شود و پیشنهاد من این است یک سند راهبری نقش دانشگاه‌های غیرانتفاعی در حکمرانی آموزش عالی تدوین شود. الان این بحث مطرح است که اگر یک دانشگاه غیرانتفاعی منحل شود امکانات آن به کجا باز می‌گردد؟ بدون شک اگر این امکانات از دولت باشد، باید آن را برگرداند ولی اگر با هزینه سرمایه گذار بوده، سرمایه باید به مالکش بازگردد.

دکتر مجید قاسمی؛ رئیس دانشگاه غیرانتفاعی خاتم به عنوان میزبان نوزدهمین مجمع عمومی اتحادیه دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی غیردولتی - غیرانتفاعی کشور، در سخنانی ضمن ارائه معرفی کوتاهی از دانشگاه خاتم به برخی از مهمترین فعالیت‌ها و دستاوردهای این دانشگاه در مدت عمر کوتاهش اشاره کرد و گفت: دانشگاه خاتم 4 دانشکده دارد و در 62 رشته کارشناسی ارشد، 5 رشته کارشناسی و 3 رشته دکتری، دانشجو پذیرش می‌کند. این دانشگاه 1510 دانشجو و 3300 فارغ التحصیل دارد و توان علمی آن هم شامل 5 استاد، 7 دانشیار، 68 استادیار و 42 داوطلب در شُرُف پیوستن به هیئت علمی است.

رئیس دانشگاه خاتم همچنین از پیشرفت پروژه ساخت و تکمیل پردیس این دانشگاه در پارک علم و فناوری گزارشی ارائه کرد و یادآور شد: پردیس دانشگاه خاتم در فضایی به مساحت 49 هزار مترمربع در حال ساخت است و به امید خدا تا نیمه سال 1405 آماده بهره‌برداری خواهد شد.

وی ادامه داد: دانشگاه خاتم چند سالی است در حوزه فناوری‌های همگرا و مباحث مهمی مانند کوانتوم و نانو ورود کرده و با حمایت وزارت علوم، پروژه مشترکی را با دانشگاه سوربن انجام می‌دهد. همچنین با ماموریتی که از طرف وزارت علوم به دانشگاه خاتم ابلاغ شده است، ما در حوزه واقعیت دیجیتال ورود کرده‌ایم و مرکزی را برای این حوزه در دانشگاه خاتم ایجاد کرده‌ایم و در حال برنامه‌ریزی برای تجاری‌سازی فعالیت‌های آن هستیم.

همچنین در نوزدهمین مجمع عمومی اتحادیه دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی غیردولتی - غیرانتفاعی کشور، غلامرضا بلالی، قائم مقام دبیرکل این اتحادیه با ارائه گزارش عملکردی از فعالیت اتحادیه و چالش‌های پیش رو گفت: اتحادیه از تیرماه ۱۴۰۱ فعالیت خود را شروع کرد و الان ۲۰ ماه از خدمت این دوره گذشته است. شورای مرکزی تاکنون ۱۷ جلسه رسمی داشته است و اعضای شورای مرکزی برای هر جلسه ۳۰ هزار کیلومتر سفر می‌کنند. ۵۰ میلیون هزینه ایاب ذهاب می‌دهند. پولی هم به آنها پرداخت نمی‌شود و همه این هزینه‌ها را خود اشخاص متقبل می‌شوند.

وی ادامه داد: اتحادیه یا شورای مرکزی با چالش‌های زیادی روبرو بوده است چالش صنفی پیامد ناقص اجرا شدن قوانین است و چالش ما در اجرای قوانین است با توجه به تفسیرهایی که از قوانین وجود دارد. چالش اصلی ما اساسنامه است که حدود ۶ سال است که پیگیری می‌شود و ۴۳ مکاتبه سازمانی، ۱۶ مورد مکاتبه برون سازمانی و ۳۰ ملاقات برای حل مشکلات آن انجام شده است.

بلالی افزود: اساسنامه اتحادیه در سال ۹۷ تصویب و همین سال متوقف و اعلام شد که شورای عالی انقلاب فرهنگی متوقف کرده است. نامه از این شورا به وزارت علوم رفت و به سرانجام‌ نرسید و این ‌مشکل اساسنامه همچنان پابرجاست. یک چالش دیگر محدویت سن روسای غیرانتفاعی است. برای افراد بالای سن ۶۵ حکمی صادر نشده است این در حالی است که شورای عالی جذب شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوبه سن روسای این دانشگاه‌ها را ۷۰ سال تعیین کرده‌اند اما هنوز اجرایی نشده است. دو سال است که این موضوع را پیگیری می‌کنیم.

قائم مقام دبیرکل اتحادیه دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی غیرانتفاعی - غیردولتی کشور اضافه کرد: دانشجویان شاهد و ایثارگر مسئله بعدی بود که شهریه تحصیلی این دانشجویان را قطع کرده بودند. مطالبات از سال ۹۸ از بنیاد شهید باقی مانده بود. که با رایزنی‌هایی که صورت گرفت پرداخت‌ها شروع شد.

وی افزود: عدم‌ مشارکت نمایندگان این زیر نظام‌ها در برنامه‌ریزی آموزشی از چالش‌های دیگر است که حل شد و نمایندگان این زیر نظام می‌توانند در کمیته تدوین شیوه‌نامه مشورتی کمک کنند. غیرانتفاعی‌ها می‌توانند دوره مهارتی را در این موسسات و دانشگاه‌ها فعال کنند، بیمه تکمیلی معضل بود که حل شد. چالش‌هایی باقی مانده است که اگر برنامه‌ریزی نشود مشکلات را بیشتر می‌کند که می‌توان به عدم وجود عدالت آموزشی و عدم توزیع دانشجو اشاره کرد.

در نوزدهمین مجمع عمومی اتحادیه دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی غیردولتی - غیرانتفاعی کشور، همچنین سیدرسول عمادی؛ مدیرکل دفتر آموزش عالی غیردولتی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در سخنانی با بیان اینکه ما در بخش غیردولتی قوانین کافی برای حمایت از بخش خصوصی را داریم، گفت: بر اساس آمار موسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی که سال ۹۹ اعلام شده است با ۳۳۰ هزار دانشجو، سهم این دانشگاه‌ها از جمعیت دانشجویی کشور ۱۱ درصد است که این عدد در سال ۱۴۰۲ به ۸ درصد کاهش یافته است که جای نگرانی دارد.

وی با اشاره به مشکلات ساختاری که سبب این اُفت شده است، افزود: ما با ۱۶ مجموعه بیرون از اداره کل و ۱۵ مجموعه داخل وزارتخانه کار داریم تا امورات دفتر را پیش ببریم. در حالی که اگر همه اختیارات را به صورت واحد و یکپارچه به ما بدهند، کارها را به خوبی پیش می‌بریم. اگر متولی، یک بخش باشد این بخش می‌تواند همه امور را پیگیری کرده و پاسخگو باشد. به طور خلاصه می‌توانم بگویم تعاملات عالی است ولی روند حرکت کُند است. برای حل این معضلات ما راهبردهایی ۱۲گانه نوشته ایم که یکی از آنها تغییر ساختار دفتر در سه مرحله است.

وی افزود: شیوه‌نامه مدرسان حق‌التدریس، شیوه‌نامه اعضای هیئت علمی تمام وقت و شیوه‌نامه کارگروه حکمرانی، آماده شده است که در انتظار نظر واحد حقوقی است. برای کوتاه کردن فرایند تمام بخش‌ها غیر از جذب که مدت زیادی طول می‌کشد، برنامه داریم. سال گذشته افتتاح آموزش آزاد را داشتیم، از شروع ثبت‌نام تا صدور گواهی، الکترونیکی شده است.

همچنین روح‌الله رازینی معاون آموزشی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در نوزدهمین مجمع عمومی اتحادیه دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی غیردولتی - غیرانتفاعی کشور، در سخنانی با اشاره به رویکرد خود در این مسئولیت که به تازگی تصدی آن را بر عهده گرفته است، گفت: باورمان به جایگاه زیرنظام غیرانتفاعی یک باور حقیقی و صادقانه است و معتقد هستم اگر عقلا مجموعه و زیرنظام‌هایی را برای آموزش عالی ایجاد کرده‌اند، حتماً نقشی را برای آنها متصور بوده‌اند و حضور و نقش‌آفرینی این زیرنظام‌ها لازم است.

وی ادامه داد: این رویکرد در زیر نظام غیرانتفاعی ویژه است و باید به آن توجه شایسته شود. زیرنظام غیردولتی یک زیرنظام ضروری برای آموزش عالی کشور است.

معاون آموزشی وزیر علوم افزود: یکی از ویژگی‌های موسسات و دانشگاه‌های غیرانتفاعی‌ این است که به آن کم توجه شده است، ظرفیت پیشکسوتان، صاحبان علم و عمل دراین موسسات وجود دارد اکثر بزرگوارانی که در تاسیس این موسسات نقش داشتند، عموماً اساتید با تجربه و عالم هستند که به نحوی بازنشسته شده یا به نحوی به این موسسات ورود کرده‌اند. من معتقدم شناخت و اشراف این حوزه یک ظرفیت است.

وی ادامه داد: موضوع مأموریت‌گرایی از موضوعات مهم است از این رو باید به شرایط جدید و تحولات آموزش عالی توجه کرد و باید بازخوانی شود. رویکرد بنده که برگرفته از رویکرد وزارت علوم است، رویکرد حمایتی و صیانتی است نه مداخله‌گری. چون وزارت علوم حوزه مداخله مستقیم نیست.

رازینی افزود: به مشارکت همه ذی‌نفعان در شکل‌گیری همه نظام‌ها باور داریم. حتی در ارزیابی در دور جدید، هیئت علمی و کارکنان را دخیل کردیم، بالغ بر ۳۰ هزار عضو هیئت علمی و کارمند در بحث ارزیابی و نظارت روسای موسسات نقش داشتند.

معاون آموزشی وزیر علوم افزود: در موضوع غیردولتی، استمداد دارم که همه کمک کنند و مشارکت کنند، آموزش عالی ساختار سلسه مراتبی ندارد. این معنی ندارد تعداد معدودی در وزارت علوم برای یک بدنه خبره تصمیم‌گیری کنند رویکرد مشارکتی هرچه تقویت شود جا دارد. زیرنظام غیردولتی با بقیه زیرنظام‌ها متفاوت است بنابراین باید ضوابط این زیرنظام را با توجه به غیردولتی‌ها بازخوانی کنیم، ضوابط باید یک بار و یکجا دیده شود و این در دستور کار جدی ما است.

معاون آموزشی وزارت علوم با بیان اینکه مطالبه عدالت از ما داشته باشید، افزود: به عنوان مثال با دانشگاه آزاد در یکبار پذیرش هر طور برخورد شده با غیردولتی‌ها هم باید همانگونه برخورد شود. باید سیاست مشابه باشد. البته اجرای این اصلاحات نیازمند رویکرد همدلانه است.

در نوزدهمین مجمع عمومی اتحادیه دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی غیردولتی - غیرانتفاعی کشور، همچنین تعدادی از روسای موسسات و دانشگاه‌های عضو این اتحادیه به بیان برخی چالش‌ها و دغدغه‌های موجود در زمینه فعالیت این مراکز پرداختند و در ادامه بیانیه مجمع عمومی قرائت شد و در پایان انتخابات برای تعیین بازرس اتحادیه در دوره جدید برگزار شد که حبیب‌الله دعایی از مجموع ۷۳ رای مأخوذه با کسب ۴۵ رای به عنوان بازرس اصلی و محمد مهریار با کسب ۱۲ رای به عنوان بازرس علی‌البدل انتخاب شدند.