معرفی گروه اقتصاد
رشته اقتصاد، علم بهینه‌یابی یا بررسی نحوه تخصیص بهینه امکانات محدود به نیازهای نامحدود است و به مطالعه و تحلیل روابط پیچیده اقتصادی می‌پردازد. پایه اصلی علم اقتصاد بر پایه دو نظریه اقتصاد خرد و اقتصاد کلان است و دروس ریاضی و آمار مهم‌ترین ابزارهای تحلیل در این رشته هستند. محور اصلی اقتصاد خٌرد، تجزیه و تحلیل عوامل پایه اقتصاد از جمله کارگزاران فردی (شامل خانوارها، بنگاه‌ها، فروشندگان) و بازارها هستند. اما موضوع اقتصاد کلان، تجزیه و تحلیل کل اقتصاد از جمله مباحث مرتبط با تولید، مصرف، پس‌انداز ، سرمایه‌گذاری، رشد اقتصادی و سیاست‌های عمومی است.
تاریخچه رشته اقتصاد
مبحث اقتصاد، برای نخستین بار در کتاب «ثروت ملل» آدام اسمیت (پدر علم اقتصاد) در سال ۱۷۷۶ میلادی به صورت علمی مستقل معرفی و سپس نظریات متعددی برای آن مطرح شد.در ایران رشته اقتصاد به‌طور رسمی از دوره پهلوی اول و با تأسیس دانشگاه تهران در سال ۱۳۱۳ شمسی وارد شد. در این دوره، مفاهیم اقتصادی از غرب به ایران منتقل شد که با علوم دیگری مانند سیاست و حقوق به صورت مشترک آموزش داده می‌‌شد. اما با گذر زمان و با توجه به نیاز به تربیت نیروی متخصص برای برنامه‌ریزی و تحلیل مسائل اقتصادی کشور، در سال ۱۳۴۴ دانشکده اقتصاد به‌صورت مستقل در دانشگاه تهران تاسیس شد و استادان این رشته از کشورهای پیشرو در حوزه اقتصاد به منظور تدریس در دانشگاه‌ها وارد ایران شدند. ورود این رشته به ایران، همزمان با تحولاتی چون اصلاحات اقتصادی و نیاز به نیروی انسانی متخصص برای برنامه‌ریزی‌های اقتصادی و صنعتی کشور بود که در نتیجه آن، رشته اقتصاد در مقاطع مختلف تحصیلی گسترش یافت و به‌طور فزاینده‌ای در پژوهش‌ها و سیاست‌گذاری‌های اقتصادی کشور مورد توجه قرار گرفت.
گروه علوم اقتصادی دانشگاه خاتم از سال ۱۳۹۳ به پذیرش دانشجو در گرایش اقتصاد نظری در مقطع کارشناسی ارشد اقدام کرد و به تدریج گرایش‌های اقتصاد توسعه و برنامه‌ریزی، اقتصاد انرژی، برنامه‌ریزی سیستم‌های اقتصادی و اقتصاد تجارت الکترونیک به آن اضافه شد. در حال حاضر دو گرایش برنامه‌ریزی سیستم‌های اقتصادی و اقتصاد تجارت الکترونیک در گروه اقتصاد دانشگاه خاتم و سه گرایش اقتصاد نظری، اقتصاد انرژی و اقتصاد توسعه و برنامه‌ریزی توسط «موسسه پژوهش‌های پیشرفته تهران» (تیاس) ارائه می‌شود.
گرایش‌های رشته اقتصاد دانشگاه خاتم
رشته اقتصاد دانشگاه خاتم در مقطع کارشناسی ارشد دارای گرایش‌های زیر می‌باشد:
- اقتصاد تجارت الکترونیک؛
- برنامه‌ریزی سیستم‌های اقتصادی؛
- اقتصاد نظری؛
- اقتصاد انرژی؛
- توسعه اقتصادی و برنامه‌ریزی.
در ادامه با گرایش‌های رشته اقتصاد در دانشگاه خاتم بیشتر آشنا شوید.
گرایش تجارت الکترونیک
تجارت الکترونیکی یکی از پیامدهای مهم توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات است که در عصر کنونی اهمیت بسیاری پیدا کرده است. این حوزه به ارائه فناوری‌های ارتباطی برای انجام فعالیت‌های یک کسب و کار در حوزه‌های مختلف مانند بازاریابی، فروش محصول و ارائه خدمات مربوط است. دوره کارشناسی ارشد اقتصاد تجارت الکترونیکی به کسب مهارت‌هایی در زمینه توسعه کاربرد فناوری اطلاعات در حوزه کسب و کار، توسعه سیستم‌های اقتصادی و تجاری و آشنایی با بهینه‌سازی فرآیندهای مربوط به انجام یک کسب و کار مجازی کمک خواهد کرد.
دانش‌آموختگان این گرایش می‌توانند در سازمان‌های دولتی و موسسات خصوصی در زمینه‌های مختلف تجارت الکترونیک از جمله توسعه سیستم‌های اقتصادی و تجارت الکترونیکی و توسعه کاربرد فناوری اطلاعات فعالیت کنند.
گرایش برنامه‌ریزی سیستم‌های اقتصادی
این گرایش با هدف خلق محیطی علمی برای آموزش و پژوهش پیرامون تئوری، مدلسازی، طراحی و کاربرد روش‌های مختلف برنامه‌ریزی اقتصادی ایجاد شده است که می‌تواند در مقیاس اقتصاد یک کشور، یک منطقه و یا یک بنگاه اقتصادی کاربرد داشته باشد.
دانش‌آموختگان این گرایش می‌توانند در سازمان‌های مختلف اقتصادی، صنایع، شرکت‌های دولتی، بانک‌ها و موسسات تجاری و مالی به عنوان کارشناس برنامه‌ریزی فعالیت کنند.
گرایش اقتصاد نظری
هدف رشته اقتصاد نظری، تربیت نظریه‌پردازانی است که بتوانند مسائل و پدیده های اقتصادی را بررسی، ریشه‌یابی و تحلیل کنند و با استفاده از دانش علمی و تئوریک خود، توانایی ارائه راه‌حل داشته باشند. بنابراین از الزامات موفقیت در این گرایش، داشتن مهارت‌های پژوهش و تحقیق است.
گرایش اقتصاد انرژی (تیاس)
گرایش ویژه اقتصاد انرژی برای آموزش رهبران آینده و متفکران و محققان استراتژیک در بخش انرژی طراحی شده است. دانشجویان در این دوره مهارت‌های لازم برای تجزیه و تحلیل بازارهای انرژی، پیش‌بینی جهت‌گیری بازار در آینده و تصمیم‌گیری درباره دارایی‌های سرمایه‌ای را کسب می‌کنند.
کارشناسی ارشد اقتصاد انرژی که بر اساس دوره‌های گروه اقتصاد در تیاس ایجاد شده است، راهی جدید برای متخصصان و محققان انرژی برای توسعه سرمایه انسانی مرتبط با تجارت و یا تحقیقات فراهم می‌کند. این دوره با دانشمندان و متخصصان معتبر برای آموزش و انتقال درکی عمیق‌تر از زمینه‌های تخصصی همکاری می‌کند و همچنین به شرکت‌کنندگان این فرصت را می‌دهد تا مسائل تخصصی را مستقیما با متخصصان در میان گذارند.
گرایش توسعه اقتصادی و برنامه ریزی (تیاس)
این گرایش طیف وسیعی از مسائل مبتلا به کشورهای در حال توسعه از جمله فقر و نابرابری، رشد، بازار‌کار، مهاجرت، نهادها، آموزش، و محیط زیست را شامل می‌شود. از دیدگاه اقتصاد خرد، این رشته، رفتار فرد و خانوار را در مواقع شکست بازار مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌دهد و راهکارهایی جهت طراحی سیاست‌ها و نهادها برای کاهش اینگونه شکست‌ها ارائه می‌دهد.
از دیدگاه اقتصاد کلان، مباحث اصلی شامل رشد اقتصادی، تغییرات ساختاری، توسعه مالی و سایر مسائل کلان کشورهای کم درآمد است. هدف دوره کارشناسی ارشد در گرایش توسعه اقتصادی و برنامه‌ریزی در «تیاس» ارائه دانش به‌روز در این زمینه برای دانشجویان و ایجاد توانایی درک، نقد و پژوهش در حوزه اقتصاد توسعه است.