تاریخچه
رشته پژوهش هنر به عنوان یکی از شاخه‌های علوم انسانی، به مطالعه، تحلیل و نقد آثار هنری و پدیده‌های فرهنگی مرتبط با هنر می‌پردازد. این رشته با رویکردی میان‌رشته‌ای، از حوزه‌هایی مانند تاریخ هنر، فلسفه هنر، زیبایی‌شناسی، جامعه‌شناسی هنر، روانشناسی هنر و مطالعات فرهنگی بهره می‌گیرد. در جهان این رشته تحت عنوان مطالعات هنر به عنوان یک حوزه تحصیلی معتبر و مهم شناخته می‌شود. دانشگاه‌های صاحب‌نامی همچون دانشگاه هنر ییل، دانشگاه هنر کلمبیا و دانشگاه هنرهای زیبای هاروارد در ایالات متحده آمریکا و دانشگاه هنر آکسفورد، دانشگاه هنر کمبریج و مدرسه هنر لندن در بریتانیا و سایر دانشگاه‌های معتبر کشورهای فرانسه، آلمان و ایتالیا، سالانه پذیرای دانشجویانی زیادی در این رشته هستند. در ایران نیز، پژوهش هنر به عنوان یک رشته آکادمیک از دهه ۱۳۷۰ شمسی در دانشگاه‌هایی مانند دانشگاه تهران، دانشگاه هنر ایران و دانشگاه تربیت مدرس تدریس شده است. این رشته به مطالعه هنرهای سنتی ایرانی (مانند نگارگری، خوشنویسی و معماری) و نیز هنر معاصر ایران می‌پردازد. پژوهش‌های انجام‌شده در این حوزه، به تحلیل مفاهیم زیبایی‌شناسی، نقش هنر در جامعه و ارتباط هنر با هویت فرهنگی ایران توجه ویژه‌ای داشته‌اند.
معرفی
رشته پژوهش هنر در دانشگاه خاتم، با تأسیس در سال ۱۳۹۷ به عنوان زیرمجموعه گروه هنر و معماری، گام مهمی در راستای توسعه و ترویج پژوهش در حوزه‌های مختلف هنری برداشت. این رشته با بهره‌گیری از اساتید مجرب و متخصص با ظرفیت ۲۰ نفر در مقطع کارشناسی ارشد، به تربیت دانشجویان علاقه‌مند به پژوهش در عرصه هنر پرداخت. هدف اصلی این رشته، تقویت بنیان‌های نظری و عملی پژوهش هنر و پرورش نیروهای متخصص برای فعالیت در حوزه‌های آکادمیک، نقد هنری و مدیریت فرهنگی است.
در سال ۱۴۰۳، با توجه به اقدامات آموزشی و پژوهشی ارزنده گروه هنر و معماری، این گروه بهدانشکده هنر و معماری ارتقاء یافت. این ارتقا نشان‌دهنده رشد و توسعه چشمگیر این گروه در حوزه‌های هنر و معماری بود و تلاش‌های اساتید، دانشجویان و دست‌اندرکاران این حوزه را به رسمیت شناخت. گروه هنرهای معماری و پژوهشی از جمله سه گروه دانشکده هنر و معماری است که در حال حاضر شامل رشته پژوهش هنر در مقطع کارشناسی ارشد است. این گروه به عنوان یکی از گروه‌های اصلی دانشکده، جایگاه خود را تقویت کرد و با حضور اساتید تراز اول و افزایش امکانات آموزشی و پژوهشی، به یکی از مراکز مهم آموزش و پژوهش هنر در کشور تبدیل شد.
ارتقای گروه هنر و معماری به دانشکده، امکان توسعه بیشتر رشته‌ها، جذب اساتید برجسته و افزایش ظرفیت‌های آموزشی و پژوهشی را فراهم کرد. این تغییر ساختاری موجب شد تا دانشکده هنر و معماری دانشگاه خاتم به یکی از مراکز مهم آموزش عالی در حوزه هنر و معماری در کشور تبدیل شود و نقش مؤثری در پیشبرد اهداف فرهنگی و هنری ایران ایفا کند.
با توجه به جایگاه ویژه این رشته و حضور اساتید برجسته، دانشگاه خاتم در تلاش است تا با توسعه برنامه‌های آموزشی و پژوهشی، نقش مؤثری در پیشبرد هنر و فرهنگ ایران ایفا کند. رویکرد میان‌رشته‌ای این گروه و توجه به نیازهای روز جامعه و توسعه هنرهای ایرانی - اسلامی، از ویژگی‌های ممتازی است که آن را از دیگر مراکز آموزشی متمایز می‌سازد.
گرایش های گروه هنرهای معماری و پژوهشی
- رشته پژوهش هنر (کارشناسی ارشد)
- رشته پژوهش هنر (دکتری) در دست اقدام
چشم‌انداز
گروه هنرهای معماری و پژوهشی دانشگاه خاتم در نظر دارد تا در آینده‌ای نزدیک به یکی از قطب‌های مهم آموزش، پژوهش، توسعه و کسب و کار هنر در سطح منطقه و جهان تبدیل شود. این گروه با گسترش همکاری‌های بین‌المللی، جذب دانشجویان و اساتید برجسته و ایجاد شبکه‌ای از فارغ‌التحصیلان موفق، درصدد است تا جایگاه خود را به عنوان مرکزی پیشرو در حوزه هنر تثبیت کند.
رسالت
رسالت گروه هنرهای معماری و پژوهشی دانشگاه خاتم، ایجاد فضایی مجهز، پویا، خلاق و الهام‌بخش برای پرورش هنرمندانی است که بتوانند با بهره‌گیری از دانش روز و میراث غنی هنر ایران، در جهت توسعه فرهنگی، هنری و اجتماعی جامعه گام بردارند. این گروه با تأکید بر ارزش‌های اصیل هنری، تلاش می‌کند تا دانشجویان را به سمت خلق آثاری نوآورانه، تأثیرگذار و مسئولیت‌پذیر هدایت کند.
ارزش‌ها
- احترام به میراث هنری ایران؛
- توجه به خلاقیت و نوآوری؛
- تعهد به اخلاق حرفه‌ای و مسئولیت‌پذیری اجتماعی؛
- ایجاد فضایی صمیمی و توأم با احترام.
اهداف آموزشی
- تربیت نیروهای متخصص و خلاق؛
- ارتقای دانش نظری و عملی؛
- تعامل با اساتید و فعالان حوزه هنر؛
اهداف پژوهشی
- توسعه پژوهش‌های بنیادی و کاربردی؛
- انتشار آثار علمی؛
- همکاری با مراکز پژوهشی و نهادهای هنری؛