تعریف حسابداری و حسابرسی

حسابداری یک فعالیت خدماتی است که وظیفه اش فراهم کردن اطلاعات کمی، که اساسا دارای ماهیت مالی هستند، درباره واحد اقتصادی است. اطلاعات فراهم شده توسط حسابداری باید در تصمیم گیری های اقتصادی سودمند باشد.

حسابرسی فرآیندی منظم و با قاعده (سیستماتیک) جهت جمع وری و ارزیابی بی طرفانه شواهد درباره ادعاهای مدیریت در ارتباط با فعالیت ها و وقایع اقتصادی، به منظور تعیین درجه انطباق این ادعاها و اظهارات با معیارهای از پیش تعیین شده و گزارش نتایج به افراد ذینفع است.

رابطه بین حسابداری و حسابرسی

خروجی فرآیند حسابداری، موضوع اصلی عملیات حسابرسی است و غالب شواهدی که در فرآیند حسابرسی مورد استفاده قرار می گیرد توسط سیستم حسابداری تهیه شده است. در بیشتر مواقع حسابرسی و برخی از تکنیک های آن چنان با فرآیند حسابداری آمیخته که گویی از اجزای لاینفک سیستم حسابداری است. بنابراین از بسیاری جهات حسابداری و حسابرسی تفکیک ناپذیرند و بدین دلیل حسابرس باید متخصص حسابداری نیز باشد، در صورتی که حسابدار نیازی به تخصص در زمینه حسابرسی ندارد.

پیشینه حسابداری و حسابرسی در ایران

پیشینه حسابداری ایران به نخستین تمدن هایی بر می گردد که در این سرزمین پا گرفت. مدارک به دست آمده از ایران باستان حکایت از این دارد که در عصر هخامنشی نظام مالی منسجمی برقرار بوده و حساب درآمد و مخارج حکومت به ریز و به دقت ثبت و نگاهداری می شده است.

پیشینه حسابرسی نیز در ایران و اسلام به زمانی باز می گردد که منبعی ( اعم از مالی یا غیر مالی) در جایی وجود داشته است. هرگاه انتقال ثروت مطرح شده، نوعی نظارت و بازرسی با خود به همراه داشته است. خصوصا نظارت حکومت بر اعضا و کارکنان خود و تفتیش اعمال و رفتار والیان و مامورین دولتی از دیرباز وجود داشته و شاید بتوان گفت سابقه ی آن نزدیک و همراه سابقه ی تشکیل جوامع اولیه و حکومت ها است.

پیشینه رشته حسابداری و حسابرسی و ورود آن به دانشگاه ها

رشته حسابداری اولین بار در دهه ی 1330 با تاسیس اولین آموزشگاه های عالی و دانشکده های خصوصی از جمله آموزشگاه عالی حسابداری شرکت ملی نفت ایران، دانشکده علوم اداری و موسسه ی عالی حسابداری مطرح گردید. در حال حاضر این رشته در سطوح کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا و بدون هیچ گرایشی تدریس می شود.

همواره حسابرسی به عنوان یک حرفه مستقل در قالب نهادهای حرفه ی گوناگون از جمله انجمن های حرفه ای، موسسات حسابرسی بخش خصوصی و موسسات حسابرسی بخش عمومی در ایران مورد توجه بوده است اما تا سال 91 به عنوان یک رشته تحصیلی جداگانه محسوب نشده و به عنوان یکی از مواد درسی اصلی در تمامی مقاطع رشته حسابداری محسوب می شد. لازم به ذکر است از سال 1391 رشته حسابرسی در مقطع کارشناسی ارشد در تعداد محدودی از دانشگاه ها تدریس می شود. به منظور قبولی و ادامه تحصیل در این رشته کافی است که دانشجو در آزمون حسابداری شرکت کند و در هنگام انتخاب رشته در صورت علاقه این رشته را انتخاب نماید لذا آزمون جداگانه ای برای این رشته برگزار نمیشود.

هدف رشته حسابداری و حسابرسی

از آنجاییکه محصول نهایی حرفه حسابداری مبنای تصمیمات اقتصادی اشخاص ذی نفع از جمله مدیران، سهامدارن، اعتباردهندگان، دولت و غیره قرار می گیرد بنابراین می توان گفت که یکی از اهداف رشته حسابداری آموزش نیروی انسانی متخصص در جمع‌آوری، طبقه‌بندی، ثبت، خلاصه كردن اطلاعات و تهیه گزارشات مالی مطابق معیارهای از پیش تعیین شده از جمله استانداردها و اصول حسابداری می باشد. از سوی دیگر به روز رسانی استانداردها و اصول حسابداری و تجدید نظر در چارچوب نظری مطابق با عوامل محیطی از جمله موارد با اهمیت و حیاتی در رشته حسابداری محسوب می شود، بنابراین آموزش نیروی انسانی متخصص در این زمینه از دیگر اهداف این رشته می باشد.

هدف رشته حسابرسی تامین نیروی انسانی متخصص و آگاه نسبت به استانداردهای حسابداری و حسابرسی و آخرین تغییرات آن، قوانین مالیاتی و تجارت، کنترل های داخلی اثربخش و ارزیابی و مدیریت ریسک می باشد.

آینده شغلی

فارغ التحصیلان رشته حسابداری و حسابرسی از فرصت‌های متنوع شغلی برخوردار می باشند به طوری که به ندرت دیده می شود که فارغ التحصیلان این رشته با مشکل بیکاری مواجه باشند. برای مثال فارغ التحصیلان این دو رشته می توانند در زمینه های گوناگون از جمله حسابداری مالی، مدیریت، دولتی، مالیاتی، بیمه و غیره و هم چنین زمینه‎ های گوناگون حسابرسی از جمله حسابرسی مستقل و داخلی فعالیت نمایند.

توانایی های مور نیاز

رشته حسابداری از جمله رشته‌هایی است که از داوطلبان هر سه گروه آزمایشی ریاضی و فنی، علوم تجربی و علوم انسانی دانشجو می‌پذیرد. اما با توجه به اینکه این رشته یک رشته کاملا کاربردی و هسته مرکزی تصمیم گیری و گزارشگری مالی در یک واحد تجاری می باشد لذا به منظور کسب موفقیت در رشته حسابداری آشنایی با مبانی مدیریت، مبانی اقتصاد خرد و کلان، ریاضی و آمار، مبانی کامپیوتر، قوانین و مقررات مالیاتی و تجارت، اصول بازار سرمایه پیشنهاد می گردد.